donderdag 13 februari 2020

Leren sturen, remmen en schakelen

Een kind wordt niet geboren met een effectieve werkhouding, maar leert langzamerhand beter zijn gedrag, gedachten en emoties aan te sturen. Met andere woorden zelfsturing. Dit is de opbrengst van hersenfuncties die in de kindertijd volop in ontwikkeling zijn. Deze hersenfuncties worden ook wel 'executieve functies' genoemd. 
Met de onderstaande tien hints kun je leerlingen die moeite hebben om hun eigen gedrag te reguleren leren sturen, remmen en schakelen. De leerling leert daarbij om een stapje terug te doen om zichzelf en de situatie te overzien, om te bekijken hoe hij/zij een probleem kan aanpakken.

Benoem wat goed ging
Motiveer door te benoemen wat goed ging en door gerichte feedback te geven. Bijvoorbeeld: Wat goed dat je stopte met jouw gedrag toen de ander zei dat hij het niet meer leuk vond.

Hardop uitspreken
Zeg hoe een leerling iets moet aanpakken of moet onthouden. Doe het voor.

Heldere instructie
Geef duidelijke instructies en vraag na of de leerling het ook echt begrepen en onthouden heeft.

Zorg voor denktijd
Zorg voor voldoende denktijd. Veel leerlingen weten een antwoord wel als ze er rustig over na mogen denken.

Repeteer veel
Herhaal instructies en afspraken iedere keer, geef veranderingen duidelijk aan.

Reflecteer op gedrag
Door het gedrag te benoemen en de leerling zelf te laten verwoorden wat goed ging en wat niet, wat zijn gedrag oproept bij de ander en hoe het de volgende keer anders kan. Reflecteer ook op werkgedrag en taakaanpak. Hoe komt het dat je deze som helemaal goed uitgerekend hebt, wat heb je daar zelf voor gedaan?

Structureer opdrachten
Door leerlingen stap voor stap uit te leggen en de opdracht in kleinere stukken te verdelen. Structureer ook de lesdag. Het naar binnenkomen in het klaslokaal en het naar buiten gaan. Door vaste regels en goed klassenmanagement.

Visualiseer afspraken
Maak een stappenplan of een dagplanning met pictogrammen of tekst.

Varieer in werkvormen
Door soms klassikaal instructie te geven, maar leerlingen ook in tweetallen of viertallen te laten samenwerken. Door coöperatieve werkvormen in te zetten worden lessen gevarieerder.

Betrek de leerling bij het leren sturen, remmen en schakelen
Betrek de leerling bij het leren sturen, remmen en schakelen. Leer hem het zelf te doen.