maandag 29 februari 2016

Zeven domeinen van schoolleiderschap - Waslander

Op grond van literatuuronderzoek heeft Sietske Waslander e.a. (2012) zeven domeinen van schoolleiderschap onderscheiden. 

Prof. dr. Sietske Waslander is hoogleraar Sturing van complexe onderwijs organisaties en vanaf september 2007 als Academic Director verbonden aan TIAS. Ze is gespecialiseerd in onderwijsvraagstukken, en doet met name onderzoek naar vraagstukken omtrent de inrichting van het onderwijsbestel, de inrichting van complexe onderwijsorganisaties en duurzaam vernieuwen.

De zeven domeinen van schoolleiderschap en hun kenmerken zijn: 

Domein 1: Visie en richting 
Domein 2: Curriculum en instructie 
Domein 3: Professionele ontwikkeling stimuleren 
Domein 4: Coherente organisatie 
Domein 5: Lerende organisatie 
Domein 6: Strategisch omgaan met omgeving 
Domein 7: Persoon van de leider 



Domein 1: Visie en richting 

Visie op leren en doceren ontwikkelen, deze delen en tot uitgangspunt maken voor alle beslissingen. 

Kenmerken: 
• Werken vanuit een gedeelde visie die mensen inspireert en motiveert 
• Visie op leren en doceren consequent doorvertalen naar alle aspecten van de organisatie 
• De organisatie richting geven voor de toekomst 

Domein 2: Curriculum en instructie 

Realiseren van optimale condities voor leren en doceren (o.a. fysieke omgeving; leermiddelen; tijdsbesteding). 

Kenmerken: 
• Onderwijsomstandigheden creëren waarin leerlingen optimaal toekomen aan leren en in voldoende mate effectieve instructie krijgen 
• Bijdragen aan het bepalen van leerdoelen voor alle leerlingen, en strategieën om die doelen te behalen 
• Zorgdragen aan een coherent en ‘rijk’ curriculum

Domein 3: Professionele ontwikkeling stimuleren 

Professionele ontwikkeling van individuele medewerkers stimuleren. 

Kenmerken: 
• Professionele dialoog voeren met individuele medewerkers 
• Individuele medewerkers gericht ruimte en mogelijkheden bieden om te leren en zich verder te ontwikkelen 
• Cultuur opbouwen waarin mensen kunnen en mogen leren 
• Dit alles verbonden met visie, en aansluitend op ontwikkeling van de organisatie als geheel 
• Stimuleren, evalueren en ontwikkelen 

Domein 4: Coherente organisatie 

Coherentie realiseren tussen alle beleidsterreinen binnen de organisatie. 

Kenmerken: 
• Kundig zijn op alle (relevante) beleidsterreinen binnen de organisatie (o.a. onderwijskundig beleid, kwaliteitsbeleid, HRM, financiën, huisvesting etc.) en in staat zijn expertise op waarde te schatten 
• Coherentie aanbrengen tussen de beleidsterreinen, gericht op het ondersteunen en stimuleren van leren en doceren 
• De verdeling en besteding van middelen baseren op de visie en doelen van de school 
• Zorgen dat de beheersmatige kant van de school op orde is 

Domein 5: Lerende organisatie 

Een proces van continue verbetering realiseren. 

Kenmerken: 
• Leerprocessen op individueel-, groeps- en organisatieniveau op elkaar afstemmen 
• Op elk niveau doorgaande leercycli faciliteren

Domein 6: Strategisch omgaan met omgeving 

De omgeving van de organisatie in kunnen zetten om de organisatiedoelen te realiseren. 

Kenmerken: 
• Productieve relaties met andere partijen realiseren en andere partijen weten te mobiliseren (o.a. ouders, scholen, overheden) 
• Inspelen op toekomstige ontwikkelingen 
• Beleid en regelgeving kunnen benutten om organisatiedoelen te realiseren 
• De organisatie zo nodig af kunnen schermen voor invloeden van buiten; optreden als filter, hitteschild e.d. 
• Naar buiten toe verantwoording afleggen over gevoerd beleid en gerealiseerde uitkomsten 

Domein 7: Persoon van de leider 

Beschikken over persoonlijke eigenschappen, kennis en vaardigheden om de rol van schoolleider effectief in te kunnen vullen. 

Kenmerken: 
• Integer, betrouwbaar en geloofwaardig handelen (rolmodel zijn) 
• Vermogen om wederzijds vertrouwen op te bouwen 
• Opereren vanuit sterke persoonlijke waarden en als de context daarom vraagt daar flexibel mee om te kunnen gaan 
• Open leerhouding demonstreren 
• Complexe problemen op kunnen lossen (incl. creativiteit) 


[bron : http://www.centrumvoornascholing.nl/fileadmin/user_upload/Afbeeldingen/Leiderschap/Beroepsprofiel-voor-schoolleiders-VO.pdf]