Leerlingen in een klas verschillen in vele opzicht, bijvoorbeeld naar sociaal-economische achtergrond, intelligentie en persoonlijkheid.
Ook ten aanzien van het leren zelf zijn er soms aanzienlijke verschillen tussen leerlingen, bijvoorbeeld m.b.t. leerstijl, motivatie of prestatieniveau.
Het begrip differentiatie in de klas verwijst naar het handelen van leraren dat de bedoeling heeft tegemoet te komen aan dergelijke verschillen.
Leraren die differentiëren benaderen leerlingen met verschillende leerkenmerken op verschillende wijzen en leveren daarmee een bijdrage aan het optimaal presteren van elke leerling.
Whenever a teacher reaches out to an individual or a small group to vary his or her teaching in order to create the best learning experiences possible, that teacher is differentiating instruction (Tomlinson, 2000).
Sherman (2009) gebuikt in dit verband de term ‘responsive teaching’: tijdens de instructie komt de leraar (door verschillende leerlingen verschillend te benaderen) tegemoet aan hun gedifferentieerde leerbehoeften.
De ongelijke benadering van leerlingen door hun leraren bestaat bijvoorbeeld uit de verschillende manieren waarop de leerstof wordt uitgelegd of de wijze waarop leerlingen worden gecoacht.
Leraren kunnen ook verschil maken door verschillende leerlingen verschillende leerstof aan te bieden of ze (afhankelijk van hun mogelijkheden) sneller of langzamer door de stof heen te laten gaan.
Zo blijken bijvoorbeeld zwakke lezers niet zo zeer behoefte te hebben aan een andere leesmethode, maar vooral aan meer instructie- en leertijd (Cox & Guthrie, 2001).
Bij differentiatie van instructie kunnen leraren rekening houden met verschillende aspecten van de wijze waarop leerlingen leren, zoals leerstijl, interesse en motivatie of prestatieniveau.
Ook differentiatie naar voorkennis is een manier om tegemoet te komen aan de verschillende behoeften van leerlingen. Courville (2010) beschrijft een onderzoek waarbij op basis van een assessment van voorkennis leerlingen worden ingedeeld in groepen die hetzelfde curriculummateriaal aangeboden krijgen, maar die elk op hun eigen niveau de stof verwerken.
Deze vorm van gedifferentieerde instructie (‘tiered instruction’) is bedoeld om alle leerlingen die leertaken aan te bieden die voor hen motivationeel en intellectueel het meest uitdagend zijn.
[ bron: http://www.kpcgroep.nl/lerenenleerprocessen ]
