Succesfactoren voor een (h)echt team

Wil je de volgende stap maken in de ontwikkeling van je team? Dan kan het onderstaande model van Martijn Vroemen een belangrijke hefboom voor je team zijn.

Martijn Vroemen is auteur, consultant en de oprichter van Teamchange. In het wiel van Martijn Vroemen worden een zestal succesfactoren uitgelegd, de samenhang van deze zes factoren brengen een (h)echt team dichterbij.

Succesfactoren voor een (h)echt team:

	Succesfactoren	Toelichting	Resultaat
1	Heldere doelstellingen	Weten waarom het team bestaat.	Uitdaging
2	Gezamenlijke verantwoordelijkheid	Voelen dat je er samen voor staat.	Betrokkenheid
3	Open communicatie	Elkaar zonder dubbele bodems informeren wanneer nodig.	Duidelijkheid
4	Wederzijds respect	Elkaar vertrouwen en waarderen.	Diversiteit
5	Flexibel aanpassen	Inspelen op nieuwe mogelijkheden en bedreigingen creatief benaderen.	Ontwikkeling
6	Initiatief tonen	Ook ongevraagd met suggesties komen en meedenken.	Actie

In het onderstaande schema bespreken we de zestal succesfactoren, het gewenst en ongewenst gedrag, welke vragen dat je jezelf en je team kunt stellen en de mogelijke interventies:

Heldere en motiverende doelen Weten waarom het team bestaat. Resultaat: UITDAGING	Gewenst gedrag -eerst denken, dan doen -evalueren en toetsen -elkaar stimuleren tot beter Ongewenst gedrag -zomaar ergens beginnen -onduidelijke doelen stellen -geen terugkoppeling geven -verborgen agenda´s hanteren	Vragen -Zit er een visie achter de doelen? -Is er een diepere betekenis/zingeving? -Heeft elk individu een persoonlijk belang bij het teamdoel? -Zijn de doelen meetbaar gemaakt en vertaald in concreet gedrag?	Mogelijke interventies -De ontnuchterende vraag stellen: “vind je het zinvol wat je hier doet?” -Een leerling of ouder uitnodigen voor een toelichting -Individuele belangen uitwisselen (wat haal jíj uit dit team?)
Gezamenlijke verantwoordelijkheid Voelen dat je er samen voor staat. Resultaat: BETROKKENHEID	Gewenst gedrag -Iets van elkaar overnemen -iets voor elkaar over hebben -elkaar steunen in zware tijden -zorg tonen over het resultaat Ongewenst gedrag -de ander aan laten modderen -elkaar afvallen -ongeïnteresseerd zijn in elkaar -de schuld afschuiven	Vragen -Is men daadwerkelijk afhankelijk van elkaar? -Zitten er wel eens twee te kibbelen en de rest kijkt toe? -Kan iemand succes hebben terwijl het team faalt?	Mogelijke interventies -Laat mensen eens vertellen wat een ander doet -Zet het thema leiderschap op de agenda: wie trekt er aan de touwtjes? -Definieer met elkaar wat gezamenlijk succes is
Open communicatie Elkaar zonder dubbele bodems informeren wanneer nodig. Resultaat: DUIDELIJKHEID	Gewenst gedrag -elkaar volledig informeren -elkaar feedback geven -actief voor je mening uitkomen -eerlijk zijn Ongewenst gedrag -informatie achterhouden -problemen niet bespreken -vaag en onduidelijk zijn -roddelen en klagen over elkaar	Vragen -Is er feitelijk voldoende informatie op tijd beschikbaar voor iedereen? -Zijn teamleden transparant over wat ze doen? -Hoe is de feedback-cultuur? -Wordt er geroddeld/geklaagd?	Mogelijke interventies -Doe regelmatig een check-in met elkaar: hoe zitten we erbij? -Doe een feedback-oefening (of training). -Zorg dat er regelmatig contact mogelijk is: gebruik online tools en/of social media.
Respect voor verschillen Wederzijds respect, elkaar vertrouwen en waarderen. Resultaat: DIVERSITEIT	Gewenst gedrag -actief luisteren naar elkaar -de anderen erbij betrekken -je tolerant opstellen -ook je waardering uitspreken Ongewenst gedrag -lachen om fouten van anderen -zondebokken aanwijzen -anderen niet serieus nemen -je eigen mening opdringen	Vragen -Hoe is de samenstelling van het team? -Teamrollen, diversiteit… -Kent men elkaar? (een beetje meer dan elkaars naam?) -Hoe wordt er met tegenstellingen, kritiek en conflicten omgegaan?	Mogelijke interventies -Breng teamrollen in kaart en/of doe een ‘opstelling’ (sociogram) -Bespreek elkaars competenties en vaardigheden -Varieer bewust in samenwerkingsduo’s
Flexibel aanpassen Inspelen op nieuwe mogelijkheden en bedreigingen creatief benaderen. Resultaat: ONTWIKKELING	Gewenst gedrag -van fouten leren, evalueren -iets nieuws uitproberen -nieuwsgierig zijn -de waarde van elk idee zien Ongewenst gedrag -fouten verdoezelen -iets nieuws belachelijk maken -het oude steeds verdedigen -alsmaar terugkijken	Vragen -Is men op de hoogte van actuele ontwikkelingen? -Wat wordt er actief gedaan aan leren en ontwikkelen? -Vindt er evaluatie plaats? Van wat en hoe?	Mogelijke interventies -Brainstorming en creativiteitsoefeningen -Houd een ‘opruiming’ van overbodige afspraken -Geef onderzoeks-opdrachtjes die de blik naar buiten richten
Initiatief tonen Ongevraagd met suggesties komen en meedenken. Elkaar helpen uit eigen beweging. Nemen wij spontaan initiatief als we problemen waarnemen? Resultaat: ACTIE	Gewenst gedrag -vooruit kijken -ideeën uitspreken -voorstellen doen -verantwoord risico nemen Ongewenst gedrag -afwachten en afschuiven -anderen ontmoedigen -focus op belemmeringen -roekeloos handelen	Vragen -Zie je het team risico’s nemen? -Is er voldoende speelruimte? -Doet iedereen wel eens wat extra’s? -Hoe is het energieniveau? -Mag / moet je handelen met goedkeuring vooraf of achteraf?	Mogelijke interventies -Zet het thema invloed op de agenda: ervaart men dat voldoende? -Onderzoek of er voldoende waardering is voor genomen initiatief -Bespreek met elkaar welke kaders er zijn en dus welke speelruimte er is.

 Meer informatie op https://www.teamchange.nl/

Procedure, Inhoud en Proces (PIP)

Procedure, Inhoud en Proces (PIP) maakt het leiden van een bespreking of vergadering veel gemakkelijker. Neem een vergadering: een groepsgesprek vol verbale en non-verbale signalen. Bovenstroom en onderstroom signalen. Hoe orden je al deze signalen om de vergadering tot een succes te maken? Gebruik de onderstaande drie aspecten en het wordt goed te overzien:

1 - Procedure: formele regels voor processturing.

2 - Inhoud: afspraken die je met elkaar kunt maken over hoe je het overleg wilt voeren.

3 - Proces/interactie: de dynamische, informele processturing.

Procedure ‘Hoe?’ (geformaliseerd / bovenstroom)	Hieronder verstaan we alle feiten, argumenten, en meningen die besproken worden. Je zou kunnen zeggen dat alles wat in de notulen belandt, inhoud is. De zakelijke procedure geeft controle over communicatie en besluitvorming. Denk aan: - agenda: de manier waarop het probleem wordt aangepakt; - werkwijze: Beeldvorming, Oordeelsvorming, Besluitvorming; - verdeling van taken en uitoefenen van functies; - tijdsplanning; - wijze waarop besluiten genomen worden; - verslaglegging.
Inhoud ‘Wat?’ (geformaliseerd / bovenstroom)	Hieronder vallen alle afspraken die je met elkaar kunt maken over hoe je het overleg wilt voeren. Je kunt hierbij denken een afspraak over tijd, een agenda, voorzitterschap, besluitvorming, notulen. De inhoudelijke bijdragen van deelnemers hebben betrekking op: - opmerkingen over het onderwerp; - begripsverduidelijking; - informatie, kennis, ideeën en meningen over het onderwerp; - besluiten en afspraken.
Proces ‘Hoe?’ (niet geformaliseerd / onderstroom)	Hierbij gaat met name over hoe mensen met elkaar omgaan. Hoe het buiten alle afspraken die je bij de procedure maakt het ‘echt’ loopt. Het gaat hierbij om zaken waar zelden een afspraak over gemaakt worden, die soms lastig te benoemen zijn maar grote invloed hebben op de kwaliteit van interactie. Denk aan onderlinge relaties, machtsverhoudingen, sfeer, energie. Het informele proces is het onzichtbare deel dat zich tussen de deelnemers afspeelt. Dit vraagt om ruimte en moet soms worden uitgesproken om de Procedure mogelijk te maken. Denk hierbij aan: - de sfeer; - de mate waarin men open of gesloten naar elkaar toe is; - de durf of bereidheid om een eigen mening te geven (conformisme); - vooroordelen ten opzichte van elkaar; - vertrouwen; - wie heeft de macht?

Trek de vergadering vlot met PIP

Procedure, Inhoud en Proces (onderstroom) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Verwacht bij een focus op Procedure geen goede uitkomst voor de Inhoud. Geeft de leider/voorzitter goede en tijdige aandacht aan PIP, dan zul je zien dat de teamsamenwerking snel en merkbaar verbetert. De effectiviteit neemt toe, de vergadering verloopt vlotter en de kwaliteit van de besluiten is beter dan ooit. Bovendien verbetert het de sfeer in het team aanzienlijk.

Bovenstroom en onderstroom

Een groot deel van het leiden van een organisatie richt zich op de bovenstroom. Het belang van de onderstroom in een organisatie wordt veelal zwaar onderschat. De bovenstroom en onderstroom in een organisatie wordt veelvuldig weergegeven in een ijsberg-metafoor.

De bovenstroom is de bewuste en het formele proces van organiseren. De onderstroom is de reactie op deze bovenstroom. Vol met emotionele, irrationele reacties die gaan over relaties, interacties, dromen, wensen, angsten, normen. De onderstroom is een metafoor voor het geheel aan krachten en dynamiek dat bewust en onbewust het functioneren van de groep beïnvloedt.

Bovenstroom	Onderstroom
De formele doelen en taken De rollen, functies en werkrelaties Informatie, meningen en kennis Werkafspraken en procedures Missie en imago	De verborgen agenda’s De informele rollen en verhoudingen Impliciete kennis en vaardigheden Ongeschreven regels, normen en waarden De diepere waarden en identiteit

Kijk voor meer informatie ook even op https://robsegers.blogspot.com/search/label/McClelland

De bedelaar en Boeddha

Tijdens een gesprek, maakte ik voor het eerst kennis met het verhaal van ‘de bedelaar en Boeddha’. Het verhaal van ‘de bedelaar en Boeddha’ is een prachtig gelaagd verslag van de tocht van de bedelaar, op zoek naar Boeddha, met meerdere boodschappen die helpen met je zoektocht naar een gelukkiger leven.

- het belang van onbaatzuchtigheid (de bedelaar).

- wachten tot de ideale omstandigheden zich voordoen (de dochter van de gastvrije man).

- de wil om tot bloei komen (de schildpad).

- durf dat los te laten en je zult zweven en loskomen (de magiër).

De bedelaar: Het belang van onbaatzuchtigheid	Het verhaal van de bedelaar vertelt het belang van onbaatzuchtigheid. Hoe je een gelukkiger mens wordt door er te zijn voor anderen, door anderen te helpen.
De dochter van de gastvrije man: Wachten tot de ideale omstandigheden zich voordoen	De dochter van de gastvrije man is op zoek naar haar stem, die als vanzelf komt wanneer ze haar zielsverwant in de ogen kijkt. De les die je hieruit kunt leren is even eenvoudig als mooi: we kunnen een leven lang op zoek zijn terwijl we alleen maar hoeven te wachten. Wachten tot de ideale omstandigheden zich voordoen.
De schildpad: De wil om tot bloei komen.	De schildpad wil al jaren een draak worden: hij wil tot bloei komen. Hij wil zijn volle kracht benutten, maar weet niet hoe. De Buddha biedt hem (en jou) daarop het enige antwoord: als je wilt zijn wie je bent, als je je potentieel volledig wilt ontsluiten, dan hoef je alleen maar uit je schulp te kruipen.
De magiër: Durf dat los te laten en je zult zweven en loskomen.	De magiër, die graag wil opstijgen naar de hemel. Veel lichtwerkers bezitten een bepaalde magie, maar zijn te gehecht aan hun methoden, aan hun kracht. Durf dat los te laten en je zult zweven en loskomen.

[Bron: https://bridgeman.nl/de-boeddha-en-de-bedelaar/ ]

Tien eigenschappen van mensen met een extreem steile leercurve

Zeker interessant voor iedereen die met een opleiding of cursus start. Monique Crooij (psycholoog en trainer) beschrijft in haar blog tien eigenschappen die zij steeds terug ziet bij de mensen met een steile leercurve.

Het bewust inzetten van een aantal van de onderstaande eigenschappen vergroot je leercurve.

1)   Het formuleren van een heldere en scherpe focus aan het begin van het programma

2)   De volle verantwoordelijkheid nemen

3)   Uit de comfort-zone willen en kunnen stappen

4)   Een open mind

5)   De persoonlijke missie kennen

6)   Doelen en middelen kunnen onderscheiden

7)   Feedback kunnen ontvangen

8)   Optimisme

9)   Aanwezig zijn, letterlijk en figuurlijk

10) Leraarschap

1) Het formuleren van een heldere en scherpe focus aan het begin van het programma	Mensen met een steile leercurve beginnen met een heldere focus aan het leertraject. Wat wil ik hier uithalen? Wat wil ik dat het me oplevert? Aangezien "wat je aandacht geeft groeit", zetten deze mensen al hun energie in voor de uitkomst die ze voor ogen hebben. Hun leercurve start direct. Dat is net even anders bij de mensen “die er open in gaan”. Niets mis met open staan trouwens, daar kom ik zo nog op. Maar een glasheldere focus, waarom je juist nu, juist hier, aan dit traject meedoet is een instant boost voor groei.
2) De volle verantwoordelijkheid nemen	De mensen die het meest leren tijdens programma's, zijn de mensen die de volle verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen gedrag en hun eigen gevoelens, én die daar eerlijk naar willen kijken. Het zijn de mensen die beseffen dat verandering van binnen begint en dat het energieverspilling is om te wijzen naar anderen of naar omstandigheden. Het zijn mensen die de confrontatie aangaan met zichzelf en die je weinig “ja maar'' hoort zeggen. Ze gaan hun uitdaging aan!
3) Uit de comfort-zone willen en kunnen stappen	Leren begint buiten je comfort-zone. Mensen met een steile leercurve snappen dat en stappen uit die zone zodra de training is begonnen. Ze zijn eerlijk over hun gevoelens en durven zich kwetsbaar op te stellen. Ze gaan het experiment aan en durven risico's te nemen. Persoonlijke ontwikkeling is in essentie het structureel uitbreiden van je comfort-zone. Waardoor je zeer veelzijdig gedrag kunt, en durft, in te zetten en je je op je gemak voelt in allerhande situaties en bij allerlei verschillende mensen. Deze mensen wachten niet tot na de training, omdat ze beseffen dat de drempel alleen maar hoger wordt.
4) Een open mind	Mensen die snel groeien hebben een open mind. Ze beseffen dat ze de waarheid niet in pacht hebben. Ze hebben de instelling dat ze altijd en van iedereen iets kunnen leren. Ze zijn geneigd eerder vragen te stellen dan te zenden. Ze zijn nieuwsgierig en bereid hun eigen waarheid los te laten voor een nieuwe waarheid die hun doelen meer dient.
5) De persoonlijke missie kennen	Mensen met een steile leercurve weten waar ze het voor doen. Ze hebben een missie, een visie en een doel op de langere termijn waar het trainingsprogramma aan bijdraagt.
6) Doelen en middelen kunnen onderscheiden	Deze mensen kennen het verschil tussen een doel en een middel. Veel mensen die meedoen met een training streven doelen na die eigenlijk middelen zijn, zoals bijvoorbeeld meer rust, meer zelfvertrouwen, assertiviteit, een betere profilering etc. Deze doelen zijn eigenlijk middelen. Want wat heb je dan? Als je meer rust, zelfvertrouwen, assertiviteit etc. hebt? Juist, dát antwoord, het antwoord op die vraag, dat is het doel waar het om gaat. Mensen met een steile leercurve zijn in contact met dat doel.
7) Feedback kunnen ontvangen	Mensen die zich snel ontwikkelen staan open voor feedback. Ze beseffen dat we als mens allemaal een blinde vlek hebben en dat we anderen nodig hebben om als spiegel te fungeren. Ze vragen uit zichzelf om feedback omdat ze weten dat ze zichzelf daardoor beter leren kennen, en ze daarmee hun mogelijkheden sterk vergroten.
8) Optimisme	Mensen met een steile leercurve hebben een optimistisch wereldbeeld. Ze denken in mogelijkheden, zowel wat betreft hun eigen mogelijkheden als die van anderen. Ze zijn daardoor vergevingsgezind en laten belemmeringen gemakkelijk los. Ze richten hun energie op wat wel kan en wat wel lukt.
9) Aanwezig zijn, letterlijk en figuurlijk	Mensen die snel en veel leren laten zich horen. Ze stellen vragen, twijfelen openlijk, gaan het contact aan met anderen, dagen anderen uit, kortom, ze zijn aanwezig. Niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk. Ze beseffen de waarde van het huidige moment en weten dat het leven alleen in het huidige moment plaatsvindt. Ze weten: hier, in deze training, gebeurt het nu!
10) Leraarschap	Mensen met een steile leercurve zijn inspirerend voor anderen en geven graag door wat en hoe ze zelf geleerd hebben. Ze verkondigen niet zozeer hun eigen nieuwe waarheid, maar delen hun proces en stimuleren en inspireren daardoor anderen ook te groeien en zich te ontwikkelen.

Bron: https://www.linkedin.com/pulse/10-eigenschappen-van-mensen-met-een-extreem-steile-leercurve-crooij/