Top 20 Bouwstenen - American Psychological Association

In het boek ‘Twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek’ beschreven de auteurs twaalf bouwstenen voor een effectieve didactiek. De kernvraag was: ‘Wat zijn effectieve lessen en hoe maak je die?’.

In 2015 heeft de ‘American Psychological Association’ het document ‘top 20 principles from psychology for pre k–12 teaching and learning coalition for psychology in schools and education’ uitgegeven. Met daarin een twintigtal bouwstenen voor effectieve lessen, gebaseerd op de psychologische inzichten op het gebied van leren en onderwijs.

Met daarin de volgende vragen:

- Hoe denken en leren leerlingen?

- Wat motiveert leerlingen?

- Waarom zijn sociale context, interpersoonlijke relaties en emotionele welzijn belangrijk voor het leren van de leerling?

- Hoe omgaan met het klassenmanagement?

- Hoe beoordeel je de voortgang van leerlingen?

 

Voor meer informatie:

https://www.apa.org/ed/schools/teaching-learning/top-twenty-principles.pdf

 

Hoe denken en leren leerlingen? Bouwstenen 1–8	Bouwsteen 1 De overtuigingen of percepties van leerlingen over intelligentie en vermogen beïnvloeden hun cognitief functioneren en leren.
	Bouwsteen 2 Wat de leerlingen al weten, heeft invloed op hun leerproces.
	Bouwsteen 3 De cognitieve ontwikkeling en het leren van leerlingen worden niet beperkt door algemene stadia van ontwikkeling.
	Bouwsteen 4 Leren is gebaseerd op context, dus het generaliseren van leren naar nieuwe contexten is niet spontaan, maar moet worden gefaciliteerd.
	Bouwsteen 5 Het verwerven van kennis en vaardigheden op lange termijn is grotendeels afhankelijk van de praktijk.
	Bouwsteen 6 Duidelijke, verklarende en tijdige feedback aan de leerlingen is belangrijk om te leren.
	Bouwsteen 7 De zelfregulering van leerlingen helpt bij het leren en zelfregulerende vaardigheden kunnen worden onderwezen.
	Bouwsteen 8 De creativiteit van leerlingen kan worden bevorderd.
Wat motiveert leerlingen? Bouwstenen 9–12	Bouwsteen 9 Leerlingen hebben de neiging om te genieten van leren en beter te presteren als ze meer intrinsiek dan extrinsiek gemotiveerd om te bereiken.
	Bouwsteen 10 Leerlingen blijven in het gezicht van uitdagende taken en verwerken informatie dieper wanneer ze meesterschap doelen in plaats van prestatiedoelen.
	Bouwsteen 11 De verwachtingen van leerkrachten over hun leerlingen beïnvloeden de leermogelijkheden van de cursisten, hun motivatie en hun leerresultaten.
	Bouwsteen 12 Het stellen van doelen die op korte termijn (proximale), specifiek en matig uitdagend zijn, verhoogt de motivatie meer dan het vaststellen van doelen die op lange termijn (distaal), algemeen en overdreven uitdagend zijn.
Waarom zijn sociale context, interpersoonlijke relaties en emotionele welzijn belangrijk voor het leren van de leerling? Bouwstenen 13–15	Bouwsteen 13 Leren is gesitueerd binnen meerdere sociale contexten.
	Bouwsteen 14 Interpersoonlijke relaties en communicatie zijn cruciaal voor zowel het onderwijs- leerproces als de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen.
	Bouwsteen 15 Emotioneel welzijn beïnvloedt onderwijsprestaties, leren en ontwikkeling.
Hoe omgaan met het klassenmanagement? Bouwstenen 16–17	Bouwsteen 16 Verwachtingen voor het gedrag van de klas en sociale interactie worden geleerd en kunnen worden onderwezen aan de hand van bewezen Bouwsteens van gedrag en effectieve klassikale instructie.
	Bouwsteen 17 Effectief klassikaal beheer is gebaseerd op  (a) het stellen en communiceren van hoge verwachtingen, (b) consequent voeden van positieve relaties en (c) het bieden van een hoog niveau van ondersteuning van leerlingen.
Hoe beoordeel je de voortgang van leerlingen? Bouwstenen 18–20	Bouwsteen 18 Formatieve en summatieve beoordelingen zijn zowel belangrijk als nuttig, maar vereisen verschillende benaderingen en interpretaties.
	Bouwsteen 19 De vaardigheden, kennis en vaardigheden van leerlingen worden het best gemeten met beoordelingsprocessen die zijn gebaseerd op psychologische wetenschap met welomschreven normen voor kwaliteit en eerlijkheid.
	Bouwsteen 20 Het begrijpen van beoordelingsgegevens is afhankelijk van een duidelijke, passende en eerlijke interpretatie.

 

Archetypes van Carl Jung

De twaalf archetypes zijn persoonlijkheidstypen die staan voor menselijke drijfveren, zoals de Heerser of Onschuldige. De Zwitserse psycholoog Carl Jung beschreef de twaalf archetypen. Ieder mens herkent zich in meerdere archetypes, maar er is er vaak één die dominant is. 

Archetypes zijn karakters en symbolen die we delen via een collectief onderbewustzijn. Als een universele taal. Carl Jung geloofde dat elke persoonlijkheid of elke organisatie te vereenzelvigen en te identificeren is met deze symboliek en karakters. Door een archetype toe te wijzen wordt het voor insiders als buitenstaander gemakkelijker om met de persoon of met de organisatie te identificeren.

 

Structuur (provide structure) - creator - ruler - caregiver	Vrijheid (espiritual journey) - innocent - sage - explorer
Contact (connect to others) - everyman - jester - lover	Stempel (leave a mark) - outlaw - magician - hero

Kwadrant - STRUCTUUR - provide structure -

Creator / Artist / schepper	Korte beschrijving van het Archetype Creator: - INNOVATION - een aangeboren vermogen om te ontwikkelen, te bouwen, te presenteren én uit te voeren - een creatieve schepper - komt met voorstel waar je zelf nog nooit aan gedacht hebt. - komt verrassend uit de hoek komt - origineel, intuïtief en creëert graag een ideaal - rasechte artiest - vernieuwend   Schepper-merken: Apple, Google, Adobe en Lego.   The Creator: Imaginative, inventive and driven to build things of enduring meaning and value.
Ruler / Heerser, Koning	Korte beschrijving van het Archetype Ruler:   - CONTROL - altijd in charge en er wordt van hem verwacht dat hij de weg leidt - altijd op zoek naar structuur, veiligheid en orde - correctheid en verantwoordelijkheid - houdt er niet van de controle te verliezen - schept orde in chaos - zal in de spotlight stappen en doet dit als een leider   Koning-merken: Mercedes-Benz, Albert Heijn, Nespresso, Microsoft, KLM.   The Ruler: Creates order from the chaos, the Ruler is typically controlling and stern, yet responsible and organized.
Caregiver / Beschermer, Verzorger	Korte beschrijving van het Archetype Caregiver:   - SERVICE / DIENSTVERLENEND - altijd een luisterend oor, een helpende hand of een sterke schouder - gaat voor harmonie en is onbaatzuchtig - het gevoel erbij te horen - maakt van de mens zijn prioriteit - onvoorwaardelijke steun - Openheid, aandacht en betrouwbaarheid - stimuleert jou om het beste uit jezelf te halen - Verzorgen zit in zijn bloed   Verzorgende merken: Volvo, Amnesty International, Starbucks, Johnson & Johnson, UNICEF.   The Caregiver: Protects and cares for others, is compassionate, nurturing and generous.

 

Kwadrant - CONTACT - connect to others

Everyman / Gewone man/vrouw, Goede buur	Korte beschrijving van het Archetype Everyman:   - BELONGING - de gewone man (of vrouw) - de gewone man is echt, eerlijk en werkt hard - de goede buur die altijd voor je klaarstaat. - een geliefd persoon is onder velen - gericht op gelijkwaardig - je voelt je op je gemak bij hem - Samen ergens voor gaan - sympathieke en no-nonsense houding   Gewone man-merken: Hema, Ikea, Opel, eBay.   The Everyman: Seeks connections and belonging; is recognized as supportive, faithful and down-to-earth.
Jester / nar, joker, hofnar	Korte beschrijving van het Archetype Jester:   - PLEASURE - de cabaretier onder de archetypes. - fun en plezier. - grappig, subtiel en taboedoorbrekend. - humor en vrolijkheid zorgen ervoor dat de boodschap op speelse wijze overkomt - motto: je leeft maar één keer. - ontsnappen aan de dagelijkse sleur. - stelt hij issues aan de kaak   Jester merken: Old Spice, Ben & Jerry’s, M&Ms, Amstel, Walibi Holland.   The Jester: Brings joy to the world through humour, fun, irreverence and often likes to make some mischief.
Lover / minnaar, verleider	Korte beschrijving van het Archetype Lover:   - INTIMACY - creëert passievolle ervaringen die voor langdurige relaties en herinneringen zorgen - de perfecte combo van James Bond en een verfijnde, exclusieve wijn - een echte verleider - niet perse romantisch, noch vrouwelijk - spreekt al je zintuigen aan - wil de kwaliteit van leven vergroten   Minnaar-merken: Dior, Alfa Romeo, Côte d’Or, Magnum, Victoria’s Secret, Chanel, Haagen Dazs.   The Lover: Creates intimate moments, inspires love, passion, romance and commitment.

 

Kwadrant - VRIJHEID - espiritual journey -

Innocent	Korte beschrijving van het Archetype Innocent:   - SAFETY - bekijkt de wereld met een kindse, ietwat naïeve blik - bij hem voel je je beschermd en vertrouwd - gaat uit van de goede intenties van mensen - kijkt hij met een onvoorwaardelijk vertrouwen naar de wereld en zijn omgeving - leeft het leven zoals het zou moeten zijn - puur, perfect en zorgeloos - staat voor de eerlijkheid zelve - verlangt naar het paradijs en de wereldvrede - voorbeeld van optimisme en loyaliteit   Onschuldige merken: Spa, Zwitsal, Dove, Coca-Cola, Nintendo Wii.   The Innocent: Exhibits happiness, goodness, optimism, safety, romance, and youth.
Sage / filosoof	Korte beschrijving van het Archetype Sage:   - KNOWLEDGE - altijd bezig met ontwikkeling - kennis delen - vergaart kennis en wijsheid - vindt het prachtig om innovatieve oplossingen te vinden voor complexe vraagstukken - wil de wereld om zich heen begrijpen - zelfverzekerd, deskundig en heeft een coachende rol - zoektocht naar samenhang - zonder ontwikkeling en ontdekking is er geen groei   Wijze merken: Dyson, De Correspondent, Philips.   The Sage: Committed to helping the world gain deeper insight and wisdom, the Sage serves as the thoughtful mentor or advisor.
Explorer / ontdekker	Korte beschrijving van het Archetype Explorer:   - FREEDOM - gaat voor vrijheid en het onbekende - is allesbehalve een meeloper - neemt graag een sprong in het diepe - ontdekken en reizen - op zoek naar avontuur - zal nooit de gebaande paden bewandelen - het leven heeft meer te bieden dan wat hij tot nu toe heeft ervaren   Explorer-merken: Landrover, Breitling, Jeep, Red Bull.   The Explorer: Finds inspiration in travel, risk, discovery, and the thrill of new experiences.

 

Kwadrant – STEMPEL - leave a mark

Outlaw / rebel	Korte beschrijving van het Archetype Outlaw:   - LIBERATION - de bad boy/girl - de schurk waar je het meest een hekel aan hebt in welke film dan ook - heeft lak aan alle regels - het radicaal anders doen - het verstoren van de gevestigde orde is het enige dat telt - regels zijn gemaakt om te breken - uitdagen - wanneer je je met hem identificeert, voel je je een tikkeltje stoer   Rebelse merken: BNN, Harley Davidson, Diesel, Virgin.   The Rebel: Questions authority and breaks the rules; the Rebel craves rebellion and revolution.
Magician / toovenaar	Korte beschrijving van het Archetype Magician:   - POWER - gelooft niet in beperkingen - het omturnen van negativiteit naar positiviteit is zijn hogere doel - maakt hij dromen waar en zet hij zaken in beweging - transformatie is het toverwoord voor dit archetype - vindt altijd een weg en die weg is keer op keer magisch - zorgt ervoor dat onmogelijke dingen werkelijkheid worden   Magische merken: War Child, Apple, Disney, Axe, Red Bull.   The Magician: Wishes to create something special and make dreams a reality, the Magician is seen as visionary and spiritual.
Hero / held	Korte beschrijving van het Archetype Hero:   - MASTERY - de held begrijpt tegen welke uitdaging je aanloopt. - geeft niet op en gaat geen uitdaging uit de weg. - is doelgericht – gaat altijd voor resultaat - inspireert je om zelf ook een beetje moediger, sterker en groter te zijn - legt de lat telkens een stukje hoger.   Beroemde held-merken: Accenture, Nike, BMW, Duracell.   The Hero: On a mission to make the world a better place, the Hero is courageous, bold, inspirational.

 

De drie principes van Human Dynamics

In het boek The Fifth Discipline stelde Peter Senge de vraag: 'Hoe kan een team van toegewijde managers die elk een IQ hebben dat hoger is dan 120, een collectief IQ van 63 hebben?'

Een van de oorzaken is dat elk teamlid essentieel verschilt in de manier van werken en kijk op zaken, iets wat gewoonlijk niet wordt herkend en waaraan niet wordt tegemoetgekomen. Deze verschillen kunnen sentimenten of conflicten veroorzaken waarmee energie wordt verzwolgen ten koste van creativiteit en leren. Maar als de verschillen bekend zijn en begrepen worden, kunnen ze worden benut voor een beter functioneren van het team en leiden tot een proces van teamleren.

Bewustzijn van en inzicht in de verschillende persoonlijkheidsdynamieken zijn essentiële onderdelen voor het goed functioneren van een team. Als teams (dat kunnen ook gezinnen, groepen of gemeenschappen zijn) zich bewust zijn van de verschillen, dan worden de verschillen voordelen in plaats van handicaps en wordt het optreden van het team zeker beter dan de som van haar delen.

 

Human Dynamics

Een van de manieren om de verschillen en dynamieken te duiden en te begrijpen is gebruik te maken van Human Dynamics. Auteur Sandra Seagal en co-auteur David Horne schreven het boek Human Dynamics, samen leven, samen werken. Human Dynamics beschrijft inherente verschillen in het functioneren van mensen als complete systemen. Deze verschillen in het menselijk functioneren zijn fundamenteler dan leeftijd, ras, cultuur of geslacht. Aan de verschillen en de dynamieken ligt veelal een aantal fundamentele verschillen in de manier waarop mensen functioneren ten grondslag.

 

Human Dynamics richt zich op het onderzoeken van de interactie van drie universele principes:

1 - mentaal,

2 - emotionele (of relationele) en

3 - het fysieke (of praktische) principe.

 

Elke persoon heeft alle principes in je. Human Dynamics ziet deze principes als bouwstenen. Iedere mens is volgens Human Dynamics een geheel. Een compleet ‘systeem’. Elke persoon heeft de drie principes in zich, maar ieder mens heeft een andere samenstelling en combinatie.

De mate waarin elk principe aanwezig is en de wijze waarop de principes met elkaar samenwerken, bepaalt hoe u functioneert.

 

Mentaal	Mensen hebben het vermogen om: -afstand nemen, -de essentie van iets zien en benoemen, -logisch denken, -objectief zijn, -op de lange termijn denken, -structuur aanbrengen, -visie ontwikkelen, -waarden en principes zien.   Ben je bijvoorbeeld mentaal gecentreerd, dan bekijk je de wereld van nature op een objectieve manier, vanuit de logica en met een zekere afstand.	Het eerste en tweede principe vormen samen je persoonlijkheidsdynamiek.
Emotioneel	Mensen hebben het vermogen om: -associëren, -buiten kaders denken, -creatief zijn, -fantaseren, -onze intuïtie gebruiken. -relaties aangaan met mensen en dingen, -vanuit het ik denken (subjectief zijn), -verbindingen tot stand brengen.   Ben je bijvoorbeeld emotioneel gecentreerd, voel je altijd een persoonlijke relatie met de omgeving en is je benadering meer spontaan en associatief.
Fysiek	Mensen hebben het vermogen om: -samenhang aanbrengen, -praktisch denken of handelen, -vanuit de context denken, -vanuit het groeps- of organisatiebelang denken.   Ben je bijvoorbeeld fysiek gecentreerd, dan benader je alles en iedereen, inclusief jezelf, als deel van een samenhangend geheel.	Het derde principe noemt Human Dynamics het ontwikkelprincipe of de balansbrenger

 

Twaalf reële les-interventies

Wat zijn effectieve lessen en hoe maak je die? Door bijvoorbeeld de volgende twaalf reële les-interventies te gebruiken:

 

1 - Activeer relevante voorkennis	Activeer relevante voorkennis, fris de essentiële kennis en vaardigheden uit vorige lessen op.   Wat je al weet, bepaalt wat en hoe snel je leert. Herhaal op een actieve wijze de voorkennis die de leerling nodig heeft om de nieuwe leerstof te begrijpen. Zo geef je meteen een kapstok om nieuwe leerstof te verbinden aan de eerder geleerde leerstof en richting te geven aan het verdere verloop van je les. Nieuwe informatie onthoud je immers beter wanneer ze kleeft aan voorkennis. Organiseer die nieuwe leerstof ook binnen een abstract, algemeen en omvattend kader.
2 - Gestructureerde instructie en kapstokken	Kader de les in een duidelijke structuur en biedt kapstokken. Noem ook het lesdoel.   Besteed voldoende tijd aan duidelijke, gestructureerde en uitdagende instructie. Als leerlingen niet begrijpen wat er geleerd moet worden, wordt leren lastig. Afgebakende lesfasen en doelen brengen structuur. Uitdagende doelen en een snel lestempo in een warm leerklimaat motiveren je leerlingen.
3 - Gebruik veel voorbeelden.	Gebruik veel voorbeelden.   Op het moment dat leerlingen hun eerste stappen zetten in het verwerven van nieuwe kennis of vaardigheden, is het effectief om te werken met voorbeelden. Zo’n voorbeeld kan een uitgeschreven uitwerking van een oefening zijn, de leraar die de nieuwe vaardigheid demonstreert, of concrete voorbeelden bij een abstract begrip. Belangrijk daarbij is om de genomen stappen te verklaren, samen met de achterliggende principes. Stimuleer leerlingen ook om voorbeelden zelf te proberen verklaren en te vergelijken.
4 - Combineer woord en beeld	Combineer woord en beeld.   Leerlingen slaan informatie die zowel via woorden als beelden wordt gepresenteerd, gemakkelijker op dan wanneer alleen maar woorden worden gebruikt. Dit principe is gebaseerd op het feit dat verbale en visuele informatie volgens twee afzonderlijke (maar gelijktijdig werkende) processen in het werkgeheugen verwerkt worden en vervolgens in het langetermijngeheugen geïntegreerd. Dat maakt het leren minder belastend en effectiever.
5 - Actief verwerken	Laat leerstof actief verwerken.   Productieve strategieën verplichten de leerling om leerstof actief te herkneden. De leerling creëert een nieuw bijproduct, zoals een verklaring, een samenvatting of een schema. Daardoor onthoudt die meer dan door de leerstof op een meer passieve wijze te ‘consumeren’ door bijvoorbeeld alleen maar te herlezen. Actief verwerken kan individueel maar ook in samenwerking. Belangrijk is om deze strategieën op het juiste moment te gebruiken en om ze ook aan te leren.
6 - Check of leerlingen de leerstof begrijpen	Check met vragen of leerlingen de leerstof begrijpen. Zoek werkvormen zodat alle leerlingen actief nadenken.   Als je wilt dat je leerlingen leren, is het van groot belang dat leerlingen betrokken blijven. Leerlingen haken soms af omdat de leerstof bijvoorbeeld te moeilijk is of zij de aangereikte oefeningen te moeilijk of te gemakkelijk vinden. Om dit te voorkomen is het nodig om met grote regelmaat na te gaan of je leerlingen hebben begrepen en onthouden wat je beoogt met je uitleg, opdracht en begeleiding. Dit kan door goede vragen te stellen, opdrachten met voldoende moeilijkheid aan te bieden en activiteiten in te zetten om informatie te verzamelen van de hele klas.
7 - Ondersteuning bij moeilijke oefeningen	Geef leerlingen ondersteuning bij moeilijke oefeningen en bouw die geleidelijk af.   Leerlingen begeleiden is een belangrijk kenmerk van goed les geven. Wanneer leerlingen opdrachten nog niet zelfstandig aan kunnen, is tijdelijke, individuele en aanpasbare steun van de leraar noodzakelijk. Dat proces wordt ook wel scaffolding genoemd. Naarmate de leerling bekwamer wordt, vermindert de ondersteuning van de leraar.
8 - Herhaal regelmatig	Breng leerstof in kleine stappen aan en laat leerlingen oefenen na elke stap. Herhaal regelmatig. Spreid oefenkansen in tijd.   Wanneer je met nieuwe leerstof gaat oefenen, werkt het voor het onthouden van de leerstof beter als je de oefeningen spreidt in de tijd over meerdere kortere oefensessies dan als je de leermomenten in één lange oefensessie concentreert.
9 - Afwisselen in oefentypes	Wissel af in oefentypes.   Tijdens het oefenen is afwisseling vaak aan te raden. Door te variëren in oefeningtypen en leerstofonderdelen kunnen leerlingen leren om verschillende oplossingsstrategieën te gebruiken. Daarnaast doet verandering van spijs ook eten!
10 - Toetsen als leer- en oefenstrategie	Gebruik toetsen als leer- en oefenstrategie.   We denken vaak na over hoe we leerstof in de hoofden van onze leerlingen kunnen krijgen. Minstens even belangrijk is om de leerstof ook uit het geheugen te krijgen. Leerlingen laten oefenen om actief informatie op te halen uit hun geheugen versterkt hun geheugen in vergelijking met passievere technieken, zoals herlezen. Leerlingen onthouden daardoor de leerstof beter én langer.
11 - Feedback	Geef systematisch feedback die leerlingen doet nadenken.   Feedback is een van de krachtigste interventies om het leren van leerlingen te bevorderen. Het doel van feedback is om informatie te geven over waar leerlingen staan en ze houvast te geven bij het behalen van de leerdoelen. Het organiseren van effectieve feedback is echter complex. Als de feedback de leerlingen niet aan het denken zet en in actie brengt, is feedback ineffectief. Dan is eerst iets anders nodig.
12 - Effectief leren.	Leer je leerlingen hoe ze effectief leren.   Als leraar kun je de voorgaande elf bouwstenen gebruiken om je lessen effectiever, efficiënter en aangenamer te maken, maar er zijn ook veel handvatten die leerlingen helpen om zélf hun leren op een efficiënte, effectieve en aangename wijze te organiseren. Leer je leerlingen hoe ze hun eigen leren kunnen plannen, monitoren, evalueren en bijsturen en welke leerstrategieën ze het beste kunnen gebruiken wanneer ze zelfstandig aan het studeren zijn.