Differentiëren begint met kijken, observeren en analyseren. Wie heb ik voor me en wat is de onderwijsbehoefte? En dan het nemen van één of meer onderwijskundige maatregelen, waardoor je als docent in staat bent om in je lespraktijk rekening te houden met de verschillen tussen de leerlingen.
Vormen van differentiëren in de klas
- Verschillen in instructie
- Verschillen in begeleiding
- Ongelijk tempo
- Ongelijke leerstof/inhoud/opdrachten
- Basis-, Herhaling-Verrijkingsstof (BHV)
- Verschillen in niveau (RTTI, Bloom)
- Intelligenties
- Werkhouding: dichtbij- in de buurt- op afstand
- Jongens/meisjes
- Leerstijlen (Kolb, Vermunt)
docent is verantwoordelijk
|
een gedeelde verantwoordelijkheid
|
leerling is verantwoordelijk
|
-vertellen, uitleggen
-verduidelijken
-demonstreren,
-illustreren
-schematiseren,
-opdrachten geven,
-onderwijsleergesprek
|
-leren zichtbaar maken
-‘checken’ van leren
-denkvragen stellen
-onderwijsleergesprek
-samenwerkingsvormen
-rolwisselend onderwijzen
|
-zelfstandig werken
-werken met werkschema’s/planners
-samenwerken
-docent begeleidt ‘op afstand’
|
Hier is de docent actief verantwoordelijk en de leerling passief verantwoordelijk.
|
Hier hebben leerling en docent een gedeelde verantwoordelijk.
|
Hier is de leerling actief verantwoordelijk en de docent ‘op afstand’
verantwoordelijk.
|
Waarom is differentiëren een lastig onderwerp (geworden)?
- Tegenstrijdige eisen: standaardisatie versus differentiëren
- We doen het buiten de klas al zoveel
- School is opgericht en ingericht voor standaardisatie
- Voldoen aan minimumeisen i.p.v. maximaal haalbare
- Verwarren van standaardisatie met rechtvaardigheid
- Onvoldoende hechte samenwerking in school
- Onvoldoende tijd/ruimte/formatie/middelen, etc.
- Onvoldoende uitgewerkte schoolvisie op differentiatie
Waarom is een schoolvisie op differentiëren zo belangrijk?
- Veel keuzes mogelijk over welke verschillen van belang zijn
- Veel keuzes mogelijk in de didactische en schoollogistieke oplossingen
Met welke verschillen tussen leerlingen wil je rekening houden?
- Niveau (niet algemeen maar per vak)
- Behoefte aan begeleiding
- Manieren van verwerking
- Behoefte aan formatieve en summatieve toetsing
- Talenten
- Fysieke mogelijkheden
Willen we ook rekening houden met de volgende verschillen?
- Leerstijlen
- Meervoudige intelligentie
- Sekse
- Enz.
Universal design for teaching and learning
- Niet voor iedere doelgroep een specifieke aanpak, maar een ontwerp waarin alle doelgroepen bereikt worden
Universal design for teaching and learning
- Pedagogiek: relatie met de leerling
- Didactiek:
- klassenmanagement (ruimte voor differentiatie)
- vakdidactische organisatie v.d. leerstof
- Onderwijslogistiek
Onderwijslogistieke oplossingen
- Langere lestijden
- Streaming and setting
- Keuzewerktijd
- Bandroostering
- Individuele roostering
