Formatieve assessment

Formatief

Formatief betekent dat je de prestaties van een leerling niet vergelijkt met die van andere leerlingen, maar met zijn eerdere resultaten. Formatief is de tegenhanger van summatief. Bij summatief beoordelen geef je een cijfer. Bij formatief beoordelen ben je gericht op de ontwikkeling: wat is goed en hoe kun je het nog beter maken?

Assessment heeft betrekking op de manier waarop je leerlingen vooruit helpt in hun leerproces: onder andere door feedback te geven, door vragen te stellen, door het leerdoel helder te maken en door aan te geven hoe een ‘goed’ leerresultaat eruit ziet.

Dit assessment krijg je op drie manieren:

Teacher-assessment:	door als leerkracht de juiste vragen te geven en feedback te geven op het leren.
Peer-assessment:	door gesprekken met klasgenoten, praatmaatjes. Bij peer assessment (ook wel peer review of peer feedback genoemd) beoordelen leerlingen of studenten (peers) elkaars producten en voorzien elkaar van feedback.
Self-assessment:	door te reflecteren op je eigen leerproces en resultaten.

Kenme​rken formatieve assessment

Welke ingrediënten horen bij formatieve assessment?

- Duidelijke leerdoelen.

- Succescriteria die met de leerlingen opgesteld zijn.

- Een growth mindset en metacognitieve vaardigheden. Leerlingen activeren om eigenaar te worden van hun eigen leerproces.

- Heterogene groepen.

- Goede voorbeelden analyseren en delen, voordat de leerlingen hun eigen product maken.

- Effectieve klassengesprekken, vragen, taken en lesafsluiting.

- Feedback geven die leerlingen vooruithelpt. En coöperatieve feedback van klasgenoten tijdens een time-out in de les. Leerlingen zijn elkaars hulpbron bij het leren. Dit kan door middel van praatmaatjes.

- Leerlingen betrekken bij het voorbereiden van de les om hun motivatie en eigenaarschap te vergroten.

Formatieve feedback

Formatieve feedback geeft leerlingen of studenten inzicht in hun sterke en zwakke punten en helpt hen het eigen leerproces te verbeteren. Digitaal toetsen biedt mogelijkheden om formatieve feedback te standaardiseren en om rijke feedback te geven (bijvoorbeeld links naar relevante achtergrondinformatie).

Why good leaders make you feel safe

Why good leaders make you feel safe. What makes a great leader? Management theorist Simon Sinek suggests, it's someone who makes their employees feel secure, who draws staffers into a circle of trust. But creating trust and safety — especially in an uneven economy — means taking on big responsibility. Simon Sinek

Vergroten van de ouderbetrokkenheid bij‘moeilijk bereikbare’ ouders

Hoe vergroten we de ouderbetrokkenheid van ‘moeilijk bereikbare’ ouders? Het literatuuroverzicht van Smit, Sluiter en Driessen (2006) geeft antwoord op deze vraag.

Op basis van internationaal onderzoek noemen zij de volgende condities voor ouderbetrokkenheid van ‘moeilijk bereikbare’ ouders:
-Betrokkenheid van moeilijk bereikbare ouders staat hoog op de beleidsagenda;
-School vraagt ouders naar belangen en wensen;
-School ziet allochtone en laag opgeleide ouders als serieuze gesprekspartners;
-Alle ouders, van verschillende achtergrond, werken samen aan ouderbetrokkenheid;
-Focus is gericht op ontwikkeling van de leerlingen.

Naast de activiteiten is de houding van leraren ten opzichte van ouders belangrijk. Over het algemeen hebben leraren een positieve houding ten opzichte van ouders. Ze vinden de thuisbetrokkenheid van ouders erg belangrijk. Wel blijkt dat leraren met een 'middle class' achtergrond weinig kennis van en feeling met ouders uit lagere milieus hebben. Leraren onderschatten vaak de betrokkenheid van cultureel-etnische minderheidsgroepen (Bakker et al., 2013, p. 58). Door intensiever met deze ouders contact te onderhouden leren ze hun thuissituaties beter kennen.

formatief evalueren

Formatieve evaluatie is een vorm waarbij toetsing veel meer wordt benut als een onderdeel van het leerproces: leerlingen mogen fouten maken en krijgen feedback om hun leren te verbeteren.

https://www.toetsmagazine.nl/uploads/downloads/Toets06/Toets!%20Magazine%206.pdf

In tegenstelling tot summatief toetsen, heeft formatief toetsen als primair doel leerlingen inzicht te geven in hun eigen leerproces en hun onderwijs op maat te geven. 

Toetsen met een formatieve functie zorgen ervoor dat de docent:

- helder heeft waar de leerling naartoe werkt (feed up);
- een goed beeld krijgt waar de leerling staat (feedback);
- weet de docent hoe hij de leerling naar de gewenste situatie kan leiden (feed forward).

Doordat de docent aan het einde van zijn les vragen stelt over de behandelde stof en over de te behandelen lesstof, krijgt de docent inzicht waar zijn leerlingen staan in hun leerproces:

- Hebben ze de behandelde stof voldoende begrepen?
- Kan hij de volgende les inderdaad aan nieuwe lesstof beginnen?
- Of blijkt dat leerlingen ook die stof beheersen?
- Hebben slechts enkele leerlingen extra instructie nodig?


Op basis van de uitkomst is het voor de docent mogelijk om in te spelen op wat zijn leerlingen nodig hebben en om eventueel zijn lesinstructies en leeractiviteiten de volgende les bij te stellen.

Een Veilige School

Uitgangspunten rondom het thema 'veilige school':

 

• Verdraagzaamheid (geen geweld)
• Een gezonde (school)omgeving (geen drugs)
• Respect en integriteit (geen discriminatie)
• Zorgzaam, iedereen doet mee (niemand wordt in de steek gelaten)
• Een open gebouw
• Kledingvoorschriften / dresscode
• Geen wapens
• Ondersteuning (interne en externe zorg en ondersteuning)
• Code m.b.t. Social Media
• Een zuiver systeem (geen corruptie, voortrekken, nepotisme etc.)
• Een schone (school)omgeving
• Privacy
• Correct gedrag belonen / waarderen en aanspreken op negatief gedrag
• 'Aandacht' is ons motto

 

The future of learning

The future of learning models must be:

1- personalised: to fit each learner

2- learner-driven: let kids earn own their learning

3- applied: to let kids learn by doing

4- cost-effective: to be feasible at scale

5- tech-enabled: to leverage technologies that work

The learning brain

positieve feedback

Kinderen leren vooral van positieve feedback. je bent wellicht veel vertrouwder met negatieve feedback, hoewel positieve feedback ook voor volwassenen motiverender werkt.

Uit hersenonderzoek is gebleken dat leren het effectiefst verloopt als je:

- nieuwsgierig bent en zin hebt om te leren. Dan maak je immers dopamine aan, een chemische stof in je hersenen die ervoor zorgt dat informatie beter wordt doorgegeven.

- iets gaat leren dat nieuw is, maar vooral ook net iets moeilijker dan het gekende. Een beetje zoals bij het volgende niveau van een game.

- niet al te zeer onder spanning staat. Een overdaad aan stress verlamt de hersenen, waardoor je geen nieuwe informatie kunt opslaan. Eerst ontspannen, al dan niet met behulp van anderen, is de boodschap in dergelijke situatie.

Hoe krijg je leerlingen echt betrokken bij de les?

Hoe krijg je leerlingen echt betrokken bij de les? Als docent heb je daar zeker invloed op.

In het boek Betrokkenheid beschrijft de onderwijswetenschapper Robert Marzano wat daarbij een rol speelt. Dit boek heeft samen geschreven met zijn collega onderwijswetenschapper Debra Pickering.

Bij betrokkenheid spelen vier factoren een sterke rol:

• Emoties: Hoe voel ik me?

• Interesse: Ben ik geïnteresseerd?

• Relevantie: Is dit belangrijk?

• Doeltreffendheid: Kan ik dit?

	Bij leerlingen	Bij docenten
Aandacht Aandacht is een kortdurend verschijnsel, dat enkele seconden tot enkele minuten kan duren.	Emoties:  Hoe voel ik me?	Heb ik hun aandacht?
	Interesse:  Ben ik geïnteresseerd?
Betrokkenheid Betrokkenheid duurt langer: dat reikt verder dan een enkele les.	Relevantie:  Is dit belangrijk?	Zijn ze betrokken?
	Doeltreffendheid:  Kan ik dit?

Hoe voel ik me?
De eerste vraag als het gaat om betrokkenheid is: Hoe voel ik me? Emoties beïnvloeden ons gedrag.  Negatieve emoties zorgen ervoor dat we minder snel geneigd zijn om ons bezig te houden met nieuwe activiteiten en uitdagingen. Emoties die gekoppeld zijn aan betrokkenheid zijn: enthousiasme, interesse, vreugde, tevredenheid, trots, levendigheid en animo. Emoties die zorgen voor vervreemding zijn: verveling, desinteresse, frustratie, woede, verdriet, bezorgdheid, schaamte, schuldgevoel.	Hoe kun je hier concreet aan werken?  Tips: • Houd het tempo hoog door vaste routines en strakke overgangen • Zorg voor andere activiteiten voor als de taak klaar is. • Presenteer nieuwe lesstof liever in kleine brokjes dan in één keer. • Zorg voor bewegingsactiviteiten. Dit kunnen energizers zijn die niets met de inhoud te maken hebben, maar ook bewegingen die het begrip van de leerstof verdiepen. • Toon je eigen betrokkenheid door het delen van persoonlijke verhalen. Dit nodigt de leerlingen uit om naar hun eigen persoonlijke banden met het onderwerp te kijken. • Gebruik humor, zoals zelfspot, grappige krantenkoppen of quotes.
Drie aspecten die een belangrijke rol spelen bij het beïnvloeden van de emoties, zijn: 1. Het energieniveau van de leerlingen. Een levendig tempo houdt het energieniveau hoog. Én af en toe bewegen is goed voor de hersenen. 2. De positieve houding van de leerkracht. Sleutelwoorden hierbij zijn: passie, enthousiasme en humor. 3. De mate waarin leerlingen zich geaccepteerd voelen. De band met klasgenoten is minstens even belangrijk als de band tussen leerlingen. Als de leerkracht aan de bovenstaande aspecten werkt, vergroot hij de kans dat leerlingen een positief antwoord geven op de vraag: Hoe voel ik me?

Ben ik geïnteresseerd?

De tweede vraag als het gaat om betrokkenheid is: Ben ik geïnteresseerd? Iemand die emotioneel betrokken is, kan toch niet meedoen omdat hij de activiteit niet interessant vindt. Interesse kun je onderverdelen in twee soorten: • Situationele interesse. Hierbij is er verschil tussen opgewekte interesse (bijvoorbeeld door een demonstratie of een spelletje) en voortgezette interesse (als een leerling geïnteresseerd blijft). • Persoonlijke interesse.

Hoe kun je situationele interesse opwekken en vasthouden? Dat kan door: • Spelactiviteiten die gericht zijn op leren. Dit kunnen activiteiten zijn met een competitie-element. • Milde meningsverschillen. Dit kan door werkvormen zoals een debat of een hoorzitting. • Opmerkelijke informatie. Dit kan bijvoorbeeld door interessante feitjes. • Effectieve vraagtechnieken, zoals: - Kiezen van willekeurige leerlingen. - Antwoord in tweetallen. - Denktijd. - Antwoordketens. - Antwoorden in koor. - Gelijktijdige individuele antwoorden: leerlingen kiezen tegelijkertijd voor opties A, B of C.

Is dit belangrijk?
De derde vraag als het gaat om betrokkenheid is: Is dit belangrijk? De leerdoelen van school sluiten niet altijd aan bij wat de kinderen willen leren.  Leerlingen vragen zich af: Is dit belangrijk? Als het antwoord op die vraag nee is, zullen ze niet betrokken zijn.	Hoe kun je leerlingen het belang laten zien van de leerstof? • Door keuzemogelijkheden te bieden. • Door cognitief complexe taken aan te bieden, die denkkracht vereisen. • Door te verbinden met het dagelijkse leven en de ambities van de leerlingen. • Door te stimuleren om kennis toe te passen.

Kan ik dit?

De laatste vraag als het gaat om betrokkenheid is: Kan ik dit?  Als de leerling er geen vertrouwen in heeft dat hij de taak kan, dan kan hij de eerste drie vragen wel positief beantwoord hebben, maar zal hij uiteindelijk toch niet aan de taak beginnen. Dit hangt ook af van de mindset van de leerling, of hij een fixed of een growth mindset heeft.

Welke strategieën kunnen we inzetten om ervoor te zorgen dat het antwoord op deze vraag ‘ja’ is? • Het volgen en bestuderen van hun vorderingen. Hierdoor kunnen leerlingen het verband zien tussen hun inzet en hun leerprestaties. Het stellen van persoonlijke leerdoelen is erg effectief. • Het gebruiken van effectieve verbale feedback. • Goede voorbeelden geven, bijvoorbeeld door verhalen en citaten. Een mooi citaat is die van Pablo Picasso: ‘Ik doe altijd wat ik niet kan, in de hoop te leren hoe het te doen.’ • Het gesprek over mindset aangaan en levend houden.

Strategieën

Alle bovengenoemde strategieën kun we onderverdelen in twee soorten: strategieën voor het juiste moment en dagelijkse strategieën.

Welke strategieën kan een leerkracht elke dag inzetten om betrokkenheid te realiseren?

- Handhaven van een effectief tempo

- Tonen van passie en enthousiasme

- Werken aan een positieve relatie tussen leraar en leerling en tussen leerlingen onderling.

- Gebruiken van effectieve verbale feedback.

Het invoeren van deze strategieën kan één klas kan al heel krachtig zijn, maar het beste is uiteraard een teambrede / schoolbrede aanpak.

RACI-model

Voor de beschrijving van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden wordt het RACI-model vaak gebruikt. Het RACI-model is een matrix die gehanteerd wordt om de rollen en verantwoordelijkheden van de personen die bij een project of lijnwerkzaamheden betrokken zijn weer te geven.

De letters staan voor de volgende termen:

R	R staat voor Responsible, (NL: Verantwoordelijk).	Wie verzorgt de uitvoering?	Degene die verantwoordelijk is voor de uitvoering. Verantwoording wordt afgelegd aan de persoon die accountable is.
A	A staat voor Accountable, (NL: Eindverantwoordelijk)	Wie is eindverantwoordelijk voor het resultaat?	Degene die (eind)verantwoordelijk, bevoegd is en goedkeuring geeft aan het resultaat. Als het erom gaat, moet hij/zij het eindoordeel kunnen vellen, vetorecht hebben. Er is slechts één persoon Accountable.
C	C staat voor Consulted, (NL: Geraadpleegd)	Wie moet worden geraadpleegd?	Deze persoon geeft (mede) richting aan het resultaat, hij/zij wordt voorafgaand aan beslissingen of acties (verplicht)geraadpleegd. Dit is tweerichtingscommunicatie.
I	I  staat voor Informed, (NL: Geïnformeerd)	Wie moet worden geïnformeerd?	Iemand die geïnformeerd wordt over de beslissingen, over de voortgang, bereikte resultaten enz. Dit is eenrichtingscommunicatie.

Zeg niet tegen je kind: ‘Wat ben je slim’

Niet ieder kind is hetzelfde. Kinderen hebben allemaal hun eigen talenten: kijk maar naar de schoolresultaten. Toch denkt de wetenschap dat dit niet zo hoeft te zijn, en dat álle kinderen hetzelfde zouden moeten kunnen als het op schoolresultaten aankomt. Hoe? Met de juiste hulp van de docent en de ouders.

Een kind heeft twee eigenschappen nodig om succes te boeken, volgens de Amerikaanse wiskundedocent Angela Lee Duckworth. En dat zijn passie en doorzettingsvermogen.

Help je kind te leren doorzetten

Ouders hameren erop: goed leren en diploma's halen, zodat je er later zeker van bent dat je een baan hebt waarbij je goed verdient. Maar voor kinderen op de basisschool is dat nog zó ver weg, daar maken ze zich nog niet druk om. Of hij nou een hoog IQ heeft of niet. Maar volgens Duckworth kun je ieder kind, écht ieder kind, aanleren om door te zetten. Doorzettingsvermogen kun je dus leren, stelt ze. En je kunt je kind ervan overtuigen dat het de moeite waard is om vol te houden, ook als het resultaat niet meteen zichtbaar is.

Ieder kind kan hetzelfde

De overtuigingen van Duckworth ontstonden toen ze een wiskundetoets nakeek. Het viel haar op dat zelfs de kinderen die de stof in de les mega snel oppikten slecht scoorden. De docente begreep hier niets van. En dus ging ze terug naar de schoolbanken voor een studie psychologie. Met als hamvraag: welke factoren bepalen of iemand met succes zijn doel bereikt?

Duckworth weet dat ieder kind is anders en de één kan beter omgaan met teleurstelling dan de ander. Zo lijken kinderen met ADD, ADHD of asperger minder goed met frustraties om te kunnen gaan – iets wat eigenlijk onvermijdelijk is als je studeert, toch? De docente kwam met een antwoord op haar vraag: doorzettingsvermogen en passie voor het einddoel. En ook kinderen bij wie het allemaal wat lastiger verloopt, kunnen doorzettingsvermogen aanleren, zonder dat de finishlijn al direct in zicht is.

Fixed mindset en growth mindset

Het experiment van psychologe Carol Dweck match goed bij dit onderwerp. Zij deed jarenlang onderzoek naar motivatie, prestatie en succes. Hieruit kwamen de door haar verzonnen begrippen fixed mindset en growth mindset: een starre, tegenover een op groei gerichte denkhouding. Volgens haar onderzoek gaan kinderen met een fixed mindset – die denken dat je aan je intelligentie niet kunt sleutelen – minder snel en lang een moeilijke uitdaging aan dan kinderen met growth mindset. Zij denken juist dat ze slimmer kunnen worden door te oefenen.

Experiment

De psychologe liet achtjarige kinderen zowel alleen als in het bijzijn van een begeleider, steeds ingewikkeldere blokkenpuzzeltjes oplossen. 'Wat ben je slim', kreeg de eerste groep kinderen te horen nadat ze de puzzel gelegd had. Terwijl de kinderen uit de tweede groep te horen kregen: 'Wat heb je goed je best gedaan'. Vervolgens kregen allebei de groepen een moeilijkere puzzel voor hun kiezen, waarna ze ook weer diezelfde reactie kregen.

De impact van de feedback bleek al na die tweede puzzel groot te zijn. De kinderen kregen de vraag of ze liever een moeilijkere of makkelijkere puzzel wilden. Van de 'Wat heb je goed je best gedaan'-kinderen kozen aanzienlijk meer kinderen voor de moeilijkere puzzel dan de 'Wat ben je slim'-kinderen. Volgens Dweck omdat zij bang waren om hun 'Ik ben slim'-status te verliezen.

Zeg: 'Je kunt het nóg niet'

Volgens de psychologe is het ook beter om niet 'Je kunt het niet' te zeggen, maar 'Je kunt het nóg niet'. De psychologie kaart aan dat het heel belangrijk is om je kind uit te leggen dat hersenen sterker worden als je iets doet wat je moeilijk vindt, net als spieren. Kinderen die dat opslaan, halen betere resultaten op school, weet ze. Helemaal de kinderen voor wie leren extra pittig is.

Hoe help je je kind?

Wat kun jij doen om je kind nog meer aan zo'n growth mindset te helpen? Zowel Dweck als de Canadese psychotherapeut en opvoedadviseur Andrea Loewen Nair geven tips:

• Focus op het leerproces in plaats van het eindresultaat (zowel scholen als ouders)
• Laat je niet leiden door angst voor zitten blijven of afzakken naar een lager schoolnieau
• Koester fouten: daar leren kinderen het meest van
• Maak duidelijk dat tegenslag en frustratie bij het leven horen. Ga lastige situaties niet uit de weg uit angst voor een gefrustreerd kind
• Leef mee met teleurstelling: praat erover, oordeel niet, probeer samen een oplossing te vinden
• Geef het goede voorbeeld: ga niet door het lint als jou iets niet lukt
• Hoe ga jij om met je kind en zijn prestaties op school?

Bron: Psychologie Magazine

Motivatie, zelfvertrouwen,autonomie en verbondenheid

Intrinsieke en Extrinsieke motivatie
We maken onderscheid tussen twee soorten motivatie: die van binnenuit komt (intrinsieke motivatie) en motivatie van buitenaf (extrinsieke motivatie). Vooral de motivatie van binnenuit is belangrijk. Die motivatie komt uit drie bronnen:

- Zelfvertrouwen
- Autonomie
- Verbondenheid

Zelfvertrouwen is het geloof in eigen kunnen. Als een kind het gevoel heeft dat hij ergens goed in is gaat de motivatie omhoog, als een kind het gevoel heeft dat hij ergens slecht in is daalt de motivatie.

Autonomie betekent dat een kind het gevoel heeft dat hij zelf de keuzes mag maken in zijn sport. Als je als ouder teveel stuurt dan neemt de autonomie en daarmee ook de motivatie, snel af.

Verbondenheid betekent dat een kind zich verbonden voelt met haar leeftijdsgenoten, de trainer en met jou als ouder in de context van het sporten. Als je belangstelling hebt en betrokken bent dan draagt dat bij aan de motivatie.

Meer informatie via http://slideplayer.nl/slide/9493776/