Dr. Jane Piirto is professor aan de School of Education, Ashland University in Ashland, Ohio. Jane Piirto is directeur van de afdeling Talent Development Education.
Professor Jane Piirto heeft meerdere boeken geschreven over de ontwikkeling van talenten.
Haar bekendste boek is Organic creativity in the classroom:
Talent een verzameling van hoogontwikkelde kennis en vaardigheden op basis van een natuurlijke aanleg van het kind, die tot bloei kan komen dankzij een stimulerende omgeving en eigen motivatie (Gagné 2004).
Deze definitie gaat uit van talent als een hoge prestatie (zoals die van het wonderkind dat op jonge leeftijd op hoog niveau viool speelt). Wij gaan echter uit van een bredere opvatting over talent, waarbij datgene wat een kind potentieel kan een belangrijke rol speelt. Potentie is niet datgene wat een kind laat zien. Er zijn veel kinderen die meer in hun mars hebben, ofwel meer potentie hebben dan ze laten zien.
Zoals mensen verschillen in lengte en gewicht, zo verschillen zij ook qua verzameling van hoogontwikkelde kennis en vaardigheden op basis van een natuurlijke aanleg. Maar waar lengte en gewicht eenvoudig zijn te meten, is dat bij talent niet direct mogelijk. Daarvoor is het begrip te veelomvattend.
Een kind kan niet op één, maar op verschillende manieren intelligent zijn. In tegenstelling tot een eenzijdige IQ-test waarbij het intelligentieniveau van het kind afhangt van één algemene score, gaat het er bij meervoudige intelligentie om op welke specifieke manieren het kind slim is. Onderzoekers onderscheiden hierin acht vormen van intelligentie. Het ene kind kan bijvoorbeeld verbaal sterk zijn, terwijl het andere kind rekenkundig sterk of juist sociaal sterk is.
Het nut van dit onderscheid is dat leerkrachten zodoende in de klas gepaste onderwijsondersteuning kunnen bieden die het kind niet alleen op niveau uitdaagt, maar ook op het aanwezige of juist nog minder ontwikkelde talent.
Wanneer een kind bijvoorbeeld logisch-mathematisch sterk blijkt, zou het naast
verbredende ook verdiepende rekenopdrachten aangereikt kunnen krijgen die voorbij de reguliere stof gaan. In groepswerk kunnen talenten van kinderen bovendien erkend worden met het toewijzen van expertrollen. Het tijdig (h)erkennen van talenten van kinderen bepaalt zodoende voor een belangrijk deel in welke mate deze talenten later tot hun recht zullen komen.
Het model van professor Jane Piirto is ontstaan als tegenhanger van de eenzijdige aandacht voor IQ-scores van leerlingen.
Het genetische aspect
Iedereen begint met zijn genetische afkomst. Je krijgt 'dingen' mee van je (voor)ouders.
Je persoonlijke attributen
Succesvolle makers hebben allen persoonlijke attributen gemeen. Dit zijn de affectieve of emotionele aspecten die een persoon nodig heeft om succesvol te worden. Sommige daarvan zijn aangeboren, anderen zijn te ontwikkelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan; androgynie, creativiteit, verbeelding, inzicht, intuïtie, openheid, naïviteit, overexcitabilities, passie voor een bepaald domein, perceptie, perfectionisme, persistentie, risico durven nemen, zelfdiscipline.
Het cognitieve aspect; intelligentie
De Piirto piramide neemt het cognitieve als deel van een geheel. Intelligentie bepaald slechts een deel van iemands creativiteit, omdat het IQ slechts toepasbaar is op een deel van iemands potentieel. Vaak wordt uitgegaan van een IQ van minimaal 120.
Het talent
Talent is de top van de piramide. Talent moet aanwezig zijn.
Passie voor de doornen
Waarom kiest bijvoorbeeld een briljant student om zijn leven in te zetten voor dat ene talent. Meestal heeft zo'n student meerdere talenten, en toch ondanks alle tegenslagen volgt hij dat ene talent met passie en toewijding. Hoe weet een persoon of hij het goede talent tot bloei laat komen. Dit alles heeft te maken met de FLOW (Mihalyi Csikszentmihalyi, 1991). Diegene vergeet de tijd en voelt een positieve uitdaging die tegelijkertijd behoeftebevredigend werkt. Tijdens deze periode is de persoon in diepe concentratie, het gevoel weg te zijn uit de dagelijkse beslommeringen, totale controle over het werk waarmee hij bezig is, en een andere bewustwording van tijd (de tijd vliegt voorbij).
De omgevingsfactoren
De 5 zonnen van Piirto. De drie grootste zijn het gezin, cultuur en school. De twee kleinere zonnen staan voor geslacht en de kans krijgen.
