donderdag 1 maart 2018

Leren, denken en taal

Op de website van de Fontys hogescholen vond ik de volgende tekst over leren, denken en taal. 

"Taal is een van de belangrijkste, bekendste en meest geavanceerde capaciteiten van ons brein. Dankzij taal heeft de mens en de wereld om ons heen zich in sneltreinvaart weten te ontwikkelen.


Niks is zo verbonden met leren en denken als taal! En toch is de ontwikkeling van taalvaardigheid van leerlingen alleen een onderwerp in de lessen Nederlands of bij de vreemde talen. Leerlingen passen wat ze bij Nederlands leren niet klakkeloos toe bij de andere schoolvakken, terwijl elk schoolvak een groot beroep doet op de taalvaardigheid van leerlingen. Het leren denken binnen (elk vak in de) school zou daarom gepaard moeten gaan met een voortdurende aandacht aan de taal, het gereedschap waarmee je denkt. Dat betekent dat alle leraren meer aandacht moeten krijgen voor het taalprobleem dat leerlingen (on(der)bewust) ervaren.

Ten onrechte wordt ervan uitgegaan dat de leerlingen het Nederlands voldoende beheersen om de lessen op school te kunnen volgen, waardoor er een grote kloof ontstaat tussen dat wat leerlingen leren bij elk schoolvak en dat wat ze hadden kunnen leren (het potentieel). Samen met de hele school kun je dit aan de oppervlakte liggende probleem bij nagenoeg elk vak aanpakken, middels een goed doordacht en breed gedragen taalbeleid.

Lerarenopleidingen zijn zich bewust van dit taalprobleem bij alle vakken. Of positief gesteld, zij zijn zich bewust van het gegeven dat leerlingen kansrijker worden met een gedegen taalvaardigheid. Lerarenopleidingen leiden onze studenten daarom op met onderwerpen als taalbeleid, dyslexie (voor álle lerarenopleidingen, dus niet alleen Nederlands) en NT2. Maar eenmaal binnen het werkveld verzandt deze kennis bij een oud-student al snel wanneer deze op een school komt te werken die taalbeleid niet hoog op de agenda heeft staan. Toch merken de lerarenopleidingen aan de vragen van ons omringende scholen dat 
ze inzien dat de belabberde taalvaardigheid van leerlingen schoolsucces in de weg staan."


Uitgangspunten bij het concept “leren, denken en taal”.

  • Taal is cruciaal bij het leren.
  • Taal geeft het denken vorm.
  • Betere taalvaardigheid leidt tot betere schoolprestaties bij alle vakken.
  • Om de schoolprestaties te verbeteren is aandacht voor taal bij alle vakken onontbeerlijk.