Motiveren van leerlingen

Zo motiveer je leerlingen:

1. Zorg voor een veilige groep
Een gemotiveerde werkhouding ontstaat bij een goed contact. Om leerlingen en groepen te motiveren, moet er sprake zijn van een ontmoeting, waarbij leerlingen ontdekken dat ze zichzelf mogen zijn. Hoe veiliger de groep, hoe beter de leerhouding. In het handboek Positieve groepsvorming (Bakker & Mijland, 2009) lees je hoe je een positieve bijdrage kunt leveren aan het vormen van een positieve groep.

2. Enthousiast maakt enthousiast
Een leerkracht die uitstraalt dat hij een prachtig vak heeft, die in alles laat zien dat hij vanaf het eerste tot het laatste uur zin heeft om leerlingen te inspireren, komt tot succesvolle ontmoetingen. Enthousiasme is niet alleen een vriendelijke houding, maar ook een zichtbare motivatie. Laat merken dat je je inspant om een les aantrekkelijk te maken.

3. Maak verbinding met de interessewereld
In een motiverende les komen regelmatig elementen voorbij die verbonden zijn met de interessewereld van de leerlingen. Vraag wat leerlingen bezighoudt en bekijk tijdens je lesvoorbereiding hoe je daar gebruik van kunt maken.

4. Maak gebruik van de wereld om je heen
Een les die zich alleen richt op de inhoud van het schoolboek, is niet eenvoudig tot een motiverende les te vertalen. Wat verbindt zijn (persoonlijke) verhalen, voorbeelden, korte filmpjes, krantenberichten, maar ook informatie afkomstig van social media. Een motiverende les is opgebouwd uit diverse van ‘afdelingen’ (verhaal, theorie, opdracht, filmpje, uitwisseling, subgroep, etcetera).

5. Geef leerlingen invloed
Een leerling die het gevoel heeft dat hij invloed heeft op het proces, is doorgaans eerder te motiveren. Vanuit invloed neemt een leerling een besluit vanuit zichzelf en de neiging om aan dat besluit gehoor te geven is groot. Uiteraard is voor dit punt een succesvol proces bij punt 1 noodzakelijk.

6. Stel jezelf de vraag: wat zou ik van deze les gevonden hebben?
We zijn in de drukte van een schoolweek erg snel geneigd om te geloven dat wat we doen helemaal te gek is. Dat is een begrijpelijke vergissing. Je kunt jezelf trainen dit te voorkomen, door regelmatig jezelf te af te vragen wat je van de les zou vinden als je leerling was. Reageer je hier gematigd op, stel dan een volgende vraag: wat zou je als leerling nodig hebben om
enthousiaster te worden?

7. Geef positieve feedback
We zijn als mens erg geneigd de ander van feedback te voorzien als dingen niet goed gaan. Andersom werkt vaak beter. Geef daarom ook feedback als je motivatie ziet. Laat een groep merken dat je dat waardeert. Realiseer je bovendien dat feedback op inzet zeker zo belangrijk is als feedback op resultaat.

8. Wees grenzeloos nieuwsgierig
Onze grootste vijand in het geval van dreigende demotivatie, is dat we de leerling uit gaan leggen waarom motivatie verstandiger is. Deze aanpak is of kansloos of werkt met een beperkte houdbaarheid. Veel succesvoller is je zoektocht naar het verhaal achter demotivatie. Een motiverende leerkracht leert niet alleen aan leerlingen, maar leert vooral ook van leerlingen. Met als prachtig bijkomend resultaat dat je wijsheid toeneemt als je nieuwsgierig kunt en durft te zijn.

Een leerling die niet gemotiveerd is kan doorgaans rekenen op straf. Helaas zijn veel van de straffen niet geschikt om motivatie weer op gang te brengen. De kunst is om een straf te verzinnen die juist motiverend werkt. Hieronder enkele ideeën:

• Laat de leerling een tekening/lied/gedicht/schema/analyse maken van de gemiste lesstof.
• Laat de leerling voor de volgende les een filmpje op YouTube zoeken, dat aansluit bij het onderwerp van deze les.
• Laat de leerling een gebruiksaanwijzing schrijven met als titel: ‘Zo motiveer je mij’.
• Laat de leerling een lesuur voorbereiden rondom social media.
• Laat de leerling een verhaal schrijven over de plek waar hij het meest gemotiveerd is.

[ Bron: http://www.voorelkementor.nl/documenten/2013.08-leerlingen-op-school-motiveren.pdf ]