De Cirkel van acht

Het kernpunt van de ‘Cirkel van acht’ is dat je altijd een keuzemogelijkheid hebt.

De vraagstelling (de start van het traject) die teruggrijpt op het verleden of de sprong maakt naar de toekomst.

Het is een bewustwordingsmodel waarmee je doelgericht met een gestelde situatie om kan gaan. In het model van de ‘Cirkel van acht’ staat een situatie met een storing centraal. Deze storing is je uitgangspunt als je gebruik maakt van de 'Cirkel van acht'. 

Vanuit deze uitgangspositie kun je twee tegenovergestelde kanten op:

1 - naar de bovenste cirkel of

2 - naar de onderste cirkel.

Cirkel – slachtoffergedrag
De onderste cirkel		Denken In Problemen (DIPpen). In de onderste kring denk en handel je vanuit wantrouwen en het denken in problemen. M.a.w. je stelt je op als slachtoffer. Je blijft in je comfortzone, je blijft in je patronen, je valt in herhaling en vertoont een reactief gedrag. Blijf je in de onderste kring? Dat gaat je zeker niet helpen, de storing blijft immers bestaan en de situatie verhevigt alleen maar.
1	Vergelijken met vroegere ervaringen	Je gaat vergelijken met vroegere situaties, met anderen en met omstandigheden. De volgende gedachtes komen op: zie je wel dit heb ik weer, anderen kunnen het beter, ik weet al precies hoe dit zal gaan, het is de schuld van …
2	Veroordelen is een automatische reactie	Je komt in een automatische reactie, waarbij je weinig macht en controle meer hebt op de situatie, je stemming gaat steeds verder omlaag.
3	Onbewust van je eigen invloed	Je raakt ervan overtuigd dat je zelf geen invloed of macht kan uitoefenen om iets aan de situatie te doen.
4	Verzet tegen je eigen situatie	Het enige dat overblijft is aanklagen, verzet en frustratie. Je legt de verantwoordelijkheid buiten jezelf.
5	Automatisch en inadequaat gedrag	Er ontstaat inadequaat gedrag zoals: smoesjes, foezelen, zeuren, roddelen, niets doen, de kop in het zand steken. Dit gedrag zal je niet helpen en versterkt vaak de oude situatie, je komt opnieuw bij de storing terecht en zakt nog verder naar beneden. Je stemming daalt, je voelt je slachtoffer en je vindt geen mogelijkheid om het anders aan te pakken.

Cirkel - verantwoordelijkheid nemen en persoonlijk leiderschap
De bovenste cirkel		Denken In Mogelijkheden (DIMmen) (oftewel het denken in kansen). In de bovenste kring denk en handel je vanuit zelfwaardering en zelfvertrouwen. Je stelt je niet op als een slachtoffer, maar je toont persoonlijk leiderschap en neemt eigen verantwoordelijkheid. Je ontwikkelt jezelf, je bent creatief, valt niet in herhaling en je vertoont proactief gedrag. Zit je in de bovenste kring? Dan neem je initiatief, waardoor je meer energie krijgt. Je denkt in mogelijkheden.
1	Accepteren	De eerste stap is accepteren van de situatie, zoals deze is. Dat betekent ook accepteren van de emoties en gedachtes die erbij horen. Alleen op deze manier geef je jezelf de mogelijkheid invloed uit te oefenen.
2	Focus op hier en nu	Je blijft in het hier en nu van de situatie en bepaalt wat je in het hier en nu wilt beslissen hierover. Je krijgt al meer invloed.
3	Bewust van je eigen invloed	Je raakt ervan overtuigd dat je zelf invloed of macht kan uitoefenen om iets aan de situatie te doen.
4	Zoek kansen en mogelijkheden	Je onderzoekt welke krachtbronnen (hulpbronnen) je kunt inzetten: wie of wat kan jou helpen, wellicht eigen kwaliteiten, hulp vragen, toegeven dat iets niet gelukt is.
5	Adequaat gedrag	Verandert je gedrag door actief en adequaat te handelen. Je kunt keuzes maken, initiatief nemen, verantwoordelijkheid nemen. Wellicht wordt de storing opgeheven, of nog niet helemaal en dan start je opnieuw.

In de volgende versie van de cirkel van acht zie je ook de mogelijkheid om uit de cirkel te stappen.

Slachtofferschap

Over het hier boven beschreven slachtoffergedrag is het in ieder geval interessant om de onderstaande tekst te lezen.

Er zijn twee soorten slachtofferschap:

1.	Slachtoffer zijn door verlies, ongeluk, gebrek, uitbuiting en discriminatie.
2.	Je gedragen als slachtoffer of de rol van slachtoffer spelen, waarbij men zich beroept op door al dan niet geleden verlies, ongeluk, gebrek, uitbuiting en discriminatie.

In de onderstaande tekst m.b.t. de persoonlijke aspecten van slachtofferschap gaat over de tweede vorm van slachtofferschap. Over de communicatieve aspecten van het slachtofferschap en de doelen die daarmee bereikt en gediend kunnen worden.

Persoonlijke aspecten van slachtofferschap

Aandacht en steun	Iemand die ziek, gebrekkig of weerloos is, roept een haast aangeboren neiging bij andere mensen op om aandacht en steun te geven. Slachtofferschap kan echter ook doelbewust worden ingezet om de kans op die aandacht en steun te vergroten. Klagen, kreunen, sip kijken, je gebreken tentoon stellen zijn middelen om aandacht en steun van anderen actief te verwerven.
Verantwoordelijkheden afschuiven	Slachtofferschap kun je gebruiken om taken en verantwoordelijkheden niet te vervullen en over te dragen aan anderen, terwijl die taken en verantwoordelijkheden nog heel goed tot de gedragsmogelijkheden behoren.
Dwangmiddel	Als anderen bij slachtofferschap niet “spontaan” met hun aandacht en steun over de brug komen, riskeren ze verwijten van verwaarlozing, onachtzaamheid of harteloosheid. Slachtofferschap kan verworden tot manipulatie en machtswellust. Er wordt ook wel gesproken van “up-via-down relaties”, waarbij de zogenaamde “ondergeschikte” via slachtofferschap toch de zogenaamde “bovengeschikte” domineert.
Kritiek onschadelijk maken	Als een ander je aanspreekt op iets dat je verkeerd hebt gedaan, kun je met veel pathos en vibratie in je stem uitroepen: “Oh ja, ik zal het wel weer gedaan hebben; ja hoor, geef mij maar weer de schuld!”. De ander krijgt zelfs de neiging zijn excuses te maken en te zeggen dat hij het allemaal niet zo kwaad bedoeld heeft. Daarbij wordt dus een omgekeerde excuussituatie gecreëerd.