ACT helpt personen om op een flexibele manier om te gaan met de hindernissen en struikelblokken die ze tegenkomen (Acceptance), zodat men kan blijven investeren in de dingen die ze echt belangrijk vinden (Commitment). ACT is een evidence based psychotherapie, met een degelijk wetenschappelijke onderbouwing.
ACT is erkend als evidence based therapy voor de depressieve-stoornis, verschillende angststoornissen, dwangstoornis, psychose en chronische pijn (APA, 2010). Tevens is ACT effectief gebleken bij het vergroten van het algemeen welzijn van een cliënt; er hoeft dus geen sprake te zijn van psychopathologie om baat te hebben bij deze therapievorm.
De essentie van Acceptance and commitment therapy (ACT) is
de visie dat het vechten tegen onvermijdelijke zaken uiteindelijk ten koste
gaat van een kostbaar en waardevol leven.
Wel doen
|
Niet doen
|
In ACT richt men zich op zaken die ze op directe wijze
kunnen beïnvloeden, zoals hun eigen gedrag.
|
Men probeert niet controle te krijgen over ervaringen
die niet direct te beïnvloeden zijn, zoals emoties en gedachten (experiëntiële
vermijding). |
Acceptance and commitment therapy (ACT) betekent een
acceptatiegerichte attitude ten opzichte van deze emoties en gedachten.
De kernprocessen van ACT
De ACT kent een zestal
kernprocessen; cognitieve defusie, mindfulness, acceptatie, zelf-als-context,
verhelderen van waarden en toegewijd handelen of engagement.
|
Cognitieve
defusie: |
Cognitieve
defusie: Afstand nemen van je gedachten. |
|
Mindfulness
/ Hier en Nu: |
Mindfulness:
Aandacht voor het Hier en Nu. |
|
Acceptatie: |
Acceptatie:
Ruimte maken voor vervelende ervaringen. |
|
Het Zelf: |
Het Zelf:
Flexibel omgaan met je zelf(beeld). |
|
Waarden: |
Waarden:
Stilstaan bij wat je echt belangrijk vindt. |
|
Toegewijd
Handelen: |
Toegewijd
Handelen: Investeren in je waarden. |
De kernprocessen worden weergegeven in de zogenaamde
hexaflex, een zeshoek waarvan de punten staan voor de verschillende processen
die gericht zijn op het centrale doel.
De zes kernprocessen van ACT:
Cognitieve defusie:
|
Afstand nemen van je gedachten. Het leren scheiden van overtuigingen
en gedrag. Je kunt iets anders doen dan je gedachten je ingeven, wat je dus
de keuzevrijheid geeft om de hints die je brein je geeft op te volgen, of toch
maar liever niet.
|
Mindfulness:
|
Aandacht voor het hier en nu. Met je aandacht niet
steeds in je hoofd zitten, bij het verleden of in de toekomst, maar bewust
aanwezig zijn in het hier en nu. De vaardigheid om oordeelsvrij je ervaringen
gade te slaan en te ondergaan zonder actie te ondernemen om ervaringen te
vermijden, te controleren of vast te houden.
|
Acceptatie:
|
Acceptatie door ruimte maken voor emoties, gedachten,
verlangens en impulsen in plaats van ze te verdringen of te vermijden. Ruimte
maken voor vervelende ervaringen. Leren te stoppen met vechten tegen
onvermijdelijke zaken in het leven, waaronder ook menselijk lijden.
|
Zelf-als-context:
|
Flexibel omgaan met je zelf(beeld), door een veilige
plek te scheppen van waaruit je alles kan waarnemen. Je verdringt je
gevoelens en gedachten niet, maar je identificeert je er ook niet meer mee. Het
jezelf leren zien in samenhang met je omgeving, je problemen zijn niet wie je
bent
|
Verhelderen van waarden:
|
Nadenken over wat je echt belangrijk vindt. Waarden vormen
een rode draad in de ACT-therapie en gaan over wat je echt belangrijk vindt
in het leven, zoals gezondheid, relaties, vriendschap, ontwikkeling,
spiritualiteit, creativiteit enz.
|
Toegewijd handelen of engagement:
|
De bereidheid om je gedrag stap voor stap te veranderen
in de richting van de waarden waaraan je jezelf verbonden hebt. Investeren in
deze waarden en vertaal je waarden in concreet gedrag.
|
ACT gaat ervan uit dat alle kernprocessen met elkaar in
verband staan en niet los van elkaar gezien worden. In samenspel kan het
toepassen van deze kernprocessen leiden tot psychologische flexibiliteit.
